Postępowanie podatkowe

Kontrola podatkowa to tylko jeden z trybów weryfikacji działalności podatnika pod kątem prawno-podatkowym.

Przypomnę – kontrola podatkowa kończy się protokołem, po otrzymaniu którego podatnik ma dwie możliwości – albo złożyć korektę deklaracji podatkowej, ujawniając nieprawidłowości wskazane w protokole kontroli podatkowej albo złożyć zastrzeżenia do protokołu (zobacz ten artykuł).

W sytuacji, gdy zastrzeżenia nie zostaną uznane przez organ lub podatnik nie złoży wspomnianej korekty deklaracji, zostanie wobec niego wszczęte postępowanie podatkowe. Dlatego warto dokładnie się zastanowić na wyborem swoich opcji. Organ podatkowy ma na to 6 miesięcy od zakończenia kontroli.

Nie oznacza to jednak, że postępowanie podatkowe jest zawsze poprzedzone kontrolą podatkową. Może być ono wszczęte nawet bez niej. Tak naprawdę wystarczy, że organ jest w posiadaniu materiału dowodowego zgromadzonego w ramach innego postępowania, np. czynności sprawdzających (o których pisałem tutaj….).

Postanowienie o wszczęciu postępowania podatkowego

Postępowanie jest wszczynane z urzędu lub z inicjatywy podatnika. Za datę wszczęcia postępowania z urzędu uznaje się dzień, w którym doręczono stronie postanowienie o jego wszczęciu.

W drugim zaś przypadku – wszczęcia postępowania na wniosek strony – za tą datę uznaje się dzień doręczenia żądania organowi podatkowemu lub dzień otrzymania żądania przez ten organ (w przypadku użycia środków komunikacji elektronicznej).

Po co prowadzi się postępowanie podatkowe?

Postępowanie podatkowe prowadzi się po prostu po to, aby wymierzyć podatek. Dlatego warto być czujnym i odpowiednio szybko reagować w toku kontroli!

Przebieg postępowania podatkowego

W postępowaniu podatkowym możemy wyróżnić cztery główne etapy:

1. postępowanie wyjaśniające;
2. ustalenie obowiązku podatkowego;
3. wydanie decyzji dotyczącej zobowiązania podatkowego;
4. postępowanie odwoławcze (jeżeli strona złoży w terminie odwołanie).

W trakcie postępowania podatkowego organ wydaje postanowienia i decyzje. Wobec tego warto wiedzieć jaka jest między nimi różnica. Postanowienie dotyczy kwestii, które wynikają w toku postępowania podatkowego i co do zasady nie rozstrzyga o istocie sprawy. W przeciwieństwie do decyzji, która rozstrzyga sprawę co do jej istoty lub w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji (postępowanie podatkowe jest bowiem dwuinstancyjne).

W trakcie postępowania podatkowego, podatnik ma prawo brać w nim czynny udział i udowadniać istotne dla niego okoliczności, poprzez czynności dowodowe. Jak? Sprawdź tutaj.

Każda czynność, której dokonują urzędnicy, mająca istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jest dokumentowana w formie protokołu lub adnotacji. Ponieważ są to kluczowe elementy postępowania, warto również pilnować tego co wpisują w nich urzędnicy. Doświadczenie nauczyło mnie, że niektórym urzędnikom zdarza się nadużyć swoich uprawnień w związku z wykonywaną funkcją.

Organ podatkowy przed wydaniem decyzji ma obowiązek wyznaczyć podatnikowi 7-dniowy termin na wypowiedzenie się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Następnie organ podatkowy wydaje decyzję (szerzej omówię ją w kolejnym poście).

Co dalej?

Po otrzymaniu decyzji podatnik ma 14 dni od dnia jej doręczenia na złożenie odwołania. Terminowe wniesienie odwołania powoduje, że postępowanie podatkowe toczy się dalej, do czasu aż organ drugiej instancji wyda decyzję ostateczną.

Pamiętaj! Odwołanie składa się do organu wyższej instancji, ale za pośrednictwem organu, który wydał decyzję!

Krótka ściąga:

Po rozpatrzeniu sprawy przez organ odwoławczy zostaje wydana decyzja ostateczna. W konsekwencji decyzja od razu podlega wykonaniu, jednakże jej wykonanie może zostać wstrzymane. Nie oznacza to jeszcze końca sprawy, ponieważ przysługuje Ci skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, a w razie niepowodzenia także skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego.