Jak zaksięgować ZUS tarcza w firmie? Odpowiedź brzmi: przedsiębiorca powinien wykazać zwolnienie ze składek ZUS w ramach tarczy antykryzysowej jako zmniejszenie kosztów działalności w księgach rachunkowych, opierając się na oficjalnym potwierdzeniu z ZUS oraz dokumentacji wniosku. Proces ewidencjonowania różni się w zależności od przyznanego świadczenia, dotacji oraz rodzaju wsparcia, a wszystkie operacje powinny mieć odzwierciedlenie zarówno w kosztach, jak i przychodach, zgodnie z zasadami rachunkowości i przepisami podatkowymi[1][5].
Tarcza ZUS – na czym polega wsparcie?
Tarcza antykryzysowa (tzw. ZUS tarcza) to rządowy program wprowadzony w odpowiedzi na negatywne skutki pandemii COVID-19, który obejmuje m.in. zwolnienia ze składek ZUS dla przedsiębiorców oraz świadczenia postojowe[1]. Realizowana od 2020 roku, kolejna edycja programu pojawiła się w 2025 roku, umożliwiając przedsiębiorcom zwolnienie z opłacania składek za wybrane okresy (np. grudzień 2021 dla wniosków złożonych na czas)[1]. Zakres pomocy obejmuje również dotacje i dofinansowania wynagrodzeń pracowników, a także składek ZUS, przyznawane w zależności od wysokości spadku obrotów[1][5].
Zwłaszcza mikro i mali przedsiębiorcy mają dostęp do szczególnych ulg i preferencyjnych zasad rozliczania składek oraz określone kryteria kwalifikacji, które opierają się m.in. o liczbę zatrudnionych i poziom przychodów[9].
Jak działa zwolnienie ze składek ZUS w ramach tarczy?
Kluczową formą wsparcia jest zwolnienie z opłacania składek ZUS, skierowane do przedsiębiorców notujących istotne obniżenie obrotów[1]. Zwolnienie obejmuje zwykle składki na ubezpieczenia społeczne, a dla jego uzyskania konieczne jest spełnienie określonych warunków formalnych oraz terminowe złożenie odpowiednich wniosków (np. do 17 stycznia 2022 dla niektórych zwolnień)[1][5]. Wysokość wsparcia i możliwość skorzystania z ulgi zależy od skali spadku przychodów firmy: firmy z 30% spadkiem obrotów mogły otrzymać dofinansowanie sięgające 50% kosztów wynagrodzeń wraz z ZUS, natomiast przy 80% spadku pokrycie sięgało aż 90% tych kosztów[5].
Świadczenia postojowe przyznawane w ramach tarczy są dodatkowo zwolnione z podatku dochodowego[5], natomiast wpływy z dotacji i dofinansowania do wynagrodzeń należy ewidencjonować zgodnie z zasadami wyznaczonymi przez prawo bilansowe oraz podatkowe.
Księgowanie zwolnienia ZUS tarczy w firmie – obowiązki i zasady
W przypadku uzyskania zwolnienia ze składek przedsiębiorca nie ujmuje kosztów składek ZUS za objęty ulgą okres, ponieważ nie zostały one opłacone[1]. Zamiast tego w księgach rachunkowych wykazuje się zmniejszenie kosztów działalności o nieopłacone składki. Proces księgowania wymaga zachowania pełnej dokumentacji — należy gromadzić potwierdzenie złożenia wniosku oraz decyzję ZUS o przyznaniu zwolnienia lub świadczenia[5].
W przypadku dofinansowań czy dotacji, środki otrzymane w ramach tarczy ujmuje się w przychodach firmy, natomiast część przeznaczoną na wynagrodzenia i składki ZUS wykazuje się odpowiednio jako pokrycie tych kosztów w ewidencji księgowej[5]. Niezależnie od formy wsparcia, każda operacja powinna być przeprowadzona zgodnie z aktualnymi przepisami i zasadami rachunkowości, a przedsiębiorcy powinni dbać o prawidłowe prowadzenie dokumentacji kadrowo-płacowej i rozliczeń z ZUS oraz fiskusem.
Zmiany w składkach ZUS w 2025 roku
W 2025 roku nastąpiła podwyżka składek ZUS związana ze wzrostem przeciętnego wynagrodzenia[4][6]. Podstawa wymiaru składek społecznych wzrosła do około 5203,80 zł, co przekłada się na miesięczną wysokość składek ZUS w kwocie 1773,96 zł (bez składki zdrowotnej)[4]. Wyższe składki oznaczają wzrost kosztów prowadzenia działalności dla przedsiębiorców, co dodatkowo wpływa na potrzebę korzystania z dostępnych rozwiązań osłonowych, jakimi są tarcze antykryzysowe[4][6].
Dla mikro i małych firm wzrost kosztów ZUS dodatkowo podkreśla znaczenie znajomości zasad księgowania ulg, zwolnień i dofinansowań, aby efektywnie zarządzać finansami firmy zgodnie z bieżącymi wymaganiami prawa oraz korzystać z przysługujących form wsparcia[9].
Podsumowanie – kluczowe zasady księgowania ZUS tarcza
Podstawą prawidłowego rozliczania zwolnienia ze składek ZUS w ramach tarczy antykryzysowej jest ewidencjonowanie nieopłaconych składek jako zmniejszenia kosztów, ujęcie otrzymanych świadczeń w przychodach (bądź przychodach zwolnionych z podatku — dotyczy świadczeń postojowych), a także prowadzenie pełnej dokumentacji potwierdzającej otrzymane wsparcie[1][5]. Zdecydowanie należy pamiętać o terminach oraz wymaganiach formalnych, aby móc skorzystać z wszystkich dostępnych ulg, zwłaszcza przy uwzględnieniu wciąż rosnących kosztów ZUS w 2025 roku[4][6]. Efektywne zarządzanie księgami rachunkowymi w oparciu o obowiązujące regulacje pozwala nie tylko utrzymać płynność finansową, ale i zoptymalizować bieżące wydatki w firmie.
Źródła:
- [1] https://magazynprzedsiebiorcy.pl/tarcza-antykryzysowa
- [2] https://pfr.pl/program/tarcza-finansowa-dla-firm
- [3] https://www.zus.pl/-/informacja-w-sprawie-podstawy-wymiaru-sk%C5%82adki-oraz-kwoty-sk%C5%82adki-na-ubezpieczenie-zdrowotne-w-2025-r.-dla-niekt%C3%B3rych-grup-ubezpieczonych
- [4] https://www.pit.pl/aktualnosci/zmiany-dla-przedsiebiorcow-od-2025-roku-co-ma-sie-zmienic-1010269
- [5] https://pragmago.pl/porada/tarcza-antykryzysowa-dla-malych-firm/
- [6] https://www.zus.pl/-/nowe-wysoko%C5%9Bci-sk%C5%82adek-na-ubezpieczenia-spo%C5%82eczne-w-2025-r.
- [9] https://bizky.ai/blog/mikroprzedsiebiorca-i-maly-przedsiebiorca-2025-definicje-zwolnienia-zus/
KontrolaVATwFirmie.pl to portal dla polskich przedsiębiorców, którzy chcą prowadzić biznes zgodnie z prawem bez zbędnego stresu. Publikujemy praktyczne treści o VAT-ie, księgowości, kadrach, płacach i prawie gospodarczym – sprawdzone przez ekspertów, napisane językiem zrozumiałym dla każdego.