Jak księgować fakturę VAT z zastosowaniem procedury marży?

Faktura VAT z procedurą marży to rozwiązanie stosowane przez przedsiębiorców handlujących głównie towarami używanymi, dziełami sztuki czy antykami, gdzie VAT nalicza się wyłącznie od marży zamiast od całej wartości sprzedaży[1][2][4][7]. Sprzedawca na takiej fakturze nie wykazuje kwoty podatku, mimo iż zobowiązany jest dokonać precyzyjnego wyliczenia i rozliczenia podatku z fiskusem[1][3]. Celem artykułu jest szczegółowe przedstawienie, jak poprawnie księgować fakturę VAT wystawianą z zastosowaniem procedury marży.

Czym jest faktura VAT z procedurą marży?

Procedura marży polega na tym, że podatek VAT oblicza się nie od pełnej kwoty sprzedaży, lecz wyłącznie od marży, czyli różnicy między ceną sprzedaży a ceną pierwotnego zakupu towaru lub usługi[1][2][3][4]. Kluczowe jest to, że podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu towarów objętych tą procedurą[4][5]. W praktyce oznacza to, że przedsiębiorcy mogą ją stosować tylko w sytuacjach, gdy nabycie nie uprawniało do odliczenia podatku VAT, na przykład od osób fizycznych lub podmiotów zwolnionych z VAT[5].

Od 1 stycznia 2025 roku procedura marży będzie miała ściśle określone zastosowanie – używana będzie wyłącznie dla określonych kategorii towarów jak dzieła sztuki czy antyki, co wynika ze zmian w przepisach[7][9]. Podstawa prawna znajduje się w art. 120 ust. 4 ustawy o VAT[4].

Podstawowe zasady wyliczania VAT w procedurze marży

Najważniejszym etapem jest prawidłowe określenie marży, stanowiącej różnicę między ceną sprzedaży a ceną zakupu towaru[2][4]. VAT nalicza się wyłącznie od tej kwoty, a nie od całkowitej wartości transakcji[1][2][3]. Proces wyliczania podatku wygląda następująco:

• Marża brutto = cena sprzedaży brutto – cena zakupu brutto[1]
• Marża netto = marża brutto / (1 + obowiązująca stawka VAT, np. 1,23 dla stawki 23%)[1][2]
• VAT należny = marża brutto – marża netto lub marża netto x stawka VAT[1][2]

Najczęściej stosowaną stawką VAT jest 23%, jednakże możliwe jest zastosowanie stawki obniżonej (na przykład 7%), która wtedy zmienia sposób przeliczenia marży[1][2].

Dokumentacja i ewidencjonowanie sprzedaży w procedurze marży

Sprzedawca wystawiając fakturę VAT-marża nie ujmuje na niej kwoty podatku, ale musi prawidłowo skalkulować go do rozliczeń z urzędem skarbowym[1][3]. Wszelka sprzedaż w procedurze marży musi zostać ewidencjonowana na kasie fiskalnej w pełnej wartości sprzedaży, nie tylko w zakresie marży[3].

Bardzo istotnym obowiązkiem dokumentacyjnym jest posiadanie dowodów potwierdzających brak odliczenia VAT przy nabyciu towarów objętych procedurą marży[5]. Bezpieczeństwo księgowe wymaga starannej weryfikacji kontrahentów i źródeł towarów, zwłaszcza by uniknąć uczestnictwa w łańcuchach oszustw podatkowych[5]. Niedopełnienie tych obowiązków może prowadzić do poważnych konsekwencji podatkowych dla przedsiębiorcy[5].

Zasady księgowania faktur z procedurą marży

W przypadku faktury VAT z procedurą marży do podatku dochodowego wykazywany jest przychód pomniejszony o VAT naliczony od marży, natomiast jako koszt uzyskania przychodu – pełna kwota zakupu towaru[3]. To pozwala uniknąć podwójnego opodatkowania tej samej wartości. Sprzedawca zobligowany jest do prowadzenia osobnej ewidencji sprzedaży oraz kosztów, z rozróżnieniem transakcji podlegających procedurze marży[3][4].

Podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku VAT od zakupów dokonanych z zamiarem dalszej odsprzedaży w procedurze marży, dlatego wszystkie kalkulacje podatkowe muszą jednoznacznie oddzielać towary z odliczeniem VAT od towarów objętych marżą[4][5].

Zmiany w procedurze marży od 1 stycznia 2025 roku

Od początku 2025 roku ulegają zmianie przepisy określające, kiedy i w stosunku do jakich towarów może być stosowana procedura marży. W świetle nowych regulacji zostanie ona ograniczona wyłącznie do wąsko określonych grup towarów takich jak dzieła sztuki i antyki[7][9]. Dotychczas szerszy katalog towarów zostanie zawężony, a zmiany mają na celu zapewnienie większej przejrzystości i szczelności systemu podatkowego[7][9].

Wymagane będzie jeszcze skrupulatniejsze dokumentowanie transakcji objętych procedurą marży oraz ewentualne dostosowanie praktyki księgowej do nowych wytycznych Ministerstwa Finansów[7][9].

Wnioski i najlepsze praktyki księgowe

Prawidłowe księgowanie faktur VAT z zastosowaniem procedury marży wymaga szczególnej staranności w dokumentowaniu zarówno zakupu jak i sprzedaży, właściwego kalkulowania VAT oraz prowadzenia oddzielnej ewidencji sprzedaży i kosztów[3][4][5]. Kluczowe jest także bieżące śledzenie zmian w przepisach i weryfikowanie czy towar może zostać objęty procedurą marży według aktualnych przepisów[7][9]. Aby uniknąć błędów oraz sankcji podatkowych niezbędne jest wdrożenie jasnych procedur weryfikacji kontrahentów oraz prowadzenie kompletnej dokumentacji dowodzącej prawidłowego rozliczenia podatku VAT od marży, zgodnie z obowiązującymi regulacjami[5].

Źródła:

• [1] https://www.pakietprzedsiebiorcy.pl/blog/co-to-jest-faktura-procedura-marzy
• [2] https://faktoria.pl/porady/faktura-vat-marza-co-to-jest/
• [3] https://www.ifirma.pl/blog/faktura-vat-marza-kiedy-ma-zastosowanie-jak-wyglada-rozliczenie-kluczowe-informacje-2025/
• [4] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-procedura-vat-marza-a-sprzedaz-uzywanego-sprzetu-elektronicznego
• [5] https://www.podatki.egospodarka.pl/165996,Procedura-marzy-czyli-podatek-VAT-od-zysku,1,69,1.html
• [7] https://www.podatki.gov.pl/vat/wyjasnienia/zastosowanie-procedury-marzy-od-1-stycznia-2025-r/
• [9] https://www.inforlex.pl/dok/tresc,FOB0000000000006800021,Zmiana-zasad-stosowania-procedury-VAT-marza-od-1-stycznia-2025-r-wyjasnienia-MF.html