Jak rozliczyć pit ze zmarłą żoną?

Jak rozliczyć PIT ze zmarłą żoną? W przypadku śmierci jednej z osób w związku małżeńskim wspólne rozliczenie podatkowe jest możliwe, jeśli małżeństwo istniało choćby przez część roku podatkowego. To oznacza, że nawet jeśli żona zmarła w trakcie roku, żyjący małżonek zachowuje prawo do wspólnego rozliczenia PIT oraz do skorzystania z przysługujących jej ulg i odliczeń [1][3][6].

Podstawowe zasady rozliczenia PIT po śmierci żony

Od 2022 roku uproszczono przepisy dotyczące rozliczenia PIT po śmierci współmałżonka. Nie jest już warunkiem koniecznym pozostawanie w związku przez cały rok kalendarzowy; prawo do wspólnego rozliczenia PIT przysługuje, jeśli małżeństwo istniało w dowolnym momencie roku podatkowego [1][3][6]. W przypadku śmierci żony, żyjący małżonek może wybrać wspólne rozliczenie, nawet jeśli zgon nastąpił wcześniej w danym roku.

Rodzina nie jest zobowiązana do samodzielnego składania PIT za zmarłą osobę. Obowiązek ten w praktyce przejmuje urząd skarbowy, który sporządza rozliczenie na podstawie danych uzyskanych od płatników, tj. pracodawców czy ZUS [1][4][8].

Korzystanie z ulg i odliczeń podatkowych zmarłej małżonki

Żyjący małżonek ma prawo uwzględnić w rozliczeniu ulgi oraz odliczenia przysługujące zmarłej żonie. Dotyczy to np. ulgi rehabilitacyjnej, na internet czy termomodernizację [1][3][4]. Dodatkowo możliwe jest wykorzystanie nieprzysługującej wcześniej kwoty wolnej od podatku, jeśli zmarła jej nie wykorzystała. W 2024 roku kwota wolna wynosi 30 000 zł [5].

W rozliczeniu PIT wykazuje się łączne dochody obydwu małżonków, przysługujące ulgi oraz wylicza się prawidłową kwotę podatku, uwzględniając ewentualny zwrot nadpłaty lub obowiązek dopłaty [1][3][4].

Jak wypełnić deklarację PIT po śmierci współmałżonka?

Rozliczenie odbywa się przy użyciu odpowiednich formularzy (PIT-36 lub PIT-37). Należy wskazać w polu deklaracji (pole 6) opcję „w sposób przewidziany dla wdów i wdowców”, co pozwala na uwzględnienie zmarłej żony [2][6]. Dokument PIT można złożyć zarówno elektronicznie, jak i w wersji papierowej.

Dodatkowym ułatwieniem jest system e-PIT. Pozwala on pobrać do formularza niezbędne dane podatkowe zarówno własne, jak i zmarłej żony, co przyspiesza procedurę rozliczeniową i minimalizuje ryzyko błędów [5].

Rozliczenie podatkowe a kwestie spadkowe

Spadkobiercy nie mają obowiązku składania PIT w imieniu zmarłej osoby. Po śmierci żony urząd skarbowy może wydać decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego zmarłej. Obowiązkiem spadkobierców jest wtedy zapłata tak wyznaczonego podatku w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji [2][8].

W przypadku zaistnienia ulg i odliczeń, spadkobiercy mogą poinformować urząd skarbowy o przysługujących ulgach w terminie 30 dni od otrzymania decyzji podatkowej [2].

Zmiany przepisów i nowoczesne podejście do rozliczeń

Od 2022 roku zasady wspólnego rozliczenia po śmierci współmałżonka uległy znacznemu uproszczeniu, ponieważ wystarczy, by małżonkowie pozostawali w związku przez jakikolwiek okres w roku podatkowym [1][3][6]. To rozwiązanie ma przynieść podatnikom większą elastyczność i bezpieczeństwo podatkowe w trudnej sytuacji życiowej.

Systemy elektroniczne, w tym e-PIT, znacząco usprawniają i upraszczają procedurę rocznego rozliczenia podatkowego wdów i wdowców [5].

Najważniejsze obowiązki i uprawnienia żyjącego małżonka

Żyjący małżonek:

• Może rozliczać się wspólnie ze zmarłą żoną, jeśli małżeństwo trwało choćby przez część roku podatkowego [1][3][6]
• Może skorzystać z ulg oraz odliczeń przysługujących zmarłej [1][3][4]
• Nie musi samodzielnie składać PIT za zmarłą osobę – zrobi to urząd skarbowy [1][4][8]
• Ma obowiązek poprawnego wypełnienia deklaracji i wskazania właściwej opcji w formularzu PIT [2][6]
• Może wykorzystać e-PIT do pobrania danych i ułatwienia rozliczenia [5]

Podsumowując, wspólne rozliczenie PIT po śmierci żony jest możliwe i korzystne, jeśli małżeństwo istniało przynajmniej przez część danego roku. Procedura jest uproszczona i możliwa do zrealizowania zarówno papierowo, jak i elektronicznie przy użyciu narzędzi takich jak e-PIT. Żyjący małżonek nie traci prawa do ulg przysługujących zmarłej żonie, natomiast spadkobiercy nie muszą składać osobnego PIT, a jedynie odpowiadają za zobowiązania podatkowe w zakresie decyzji urzędu skarbowego.

Źródła:

• [1] https://www.pit.pl/aktualnosci/smierc-malzonka-a-wspolne-rozliczenie-pit-sprawdz-kiedy-mozna-rozliczyc-sie-wspolnie-za-2024-rok-1010728
• [2] https://www.pitax.pl/wiedza/sytuacje-podatkowe/rozliczenie-zmarlej-osoby/
• [3] https://www.podatnik.info/publikacje/rozliczenie-ze-zmarlym-malzonkiem-sprawdz-zasady,64215e
• [4] https://www.pit.pl/malzonkowie-razem/kto-sklada-pit-za-zmarlego-wspolne-rozliczenie-malzonkow-prawo-do-ulg-i-odliczen-919866
• [5] https://finanse.wp.pl/jak-rozliczyc-pit-po-zmarlym-potrzebny-jeden-dokument-7129436640537504a
• [6] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-jak-wyglada-roczne-rozliczenie-ze-zmarlym-malzonkiem
• [7] https://www.podatki.gov.pl/pit/wspolne-rozliczenie-malzonkow/
• [8] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-czy-spadkobiercy-skladaja-pit-za-zmarlego
• [9] http://www.vademecumpodatnika.pl/artykul_narzedziowa,1411,0,23878,rozliczenie-podatku-dochodowego-zmarlego-podatnika.html