Wstęp
Wybór właściwego PIT przez małżeństwo z dzieckiem jest kluczowy dla optymalizacji podatkowej i uzyskania maksymalnych korzyści finansowych. W niniejszym artykule wyjaśniamy, która forma rozliczenia podatkowego jest dostępna, on jakie przepisy należy zwracać uwagę i jakie warunki muszą zostać spełnione, by móc skorzystać z preferencji przewidzianych w polskim systemie podatkowym [4]. Omówimy zarówno możliwości wspólnego rozliczenia małżonków, jak i samotnych rodziców wychowujących dzieci [2].
Podstawowe pojęcia i wybór formy rozliczenia
PIT to podatek dochodowy od osób fizycznych, który można rozliczać indywidualnie lub wspólnie. Małżeństwo z dzieckiem najczęściej korzysta ze wspólnego rozliczenia małżonków, jednak w szczególnych przypadkach, np. w razie rozwodu lub separacji, możliwe jest także rozliczenie samotnego rodzica z dzieckiem [1].
Wspólne rozliczenie polega na sumowaniu dochodów małżonków i zastosowaniu skali podatkowej dla ich łącznego dochodu. Rozwiązanie to sprawdza się szczególnie, gdy dochody partnerów różnią się znacząco co do wysokości lub jeden z małżonków nie uzyskuje dochodu [4]. Alternatywnie, samotny rodzic może rozliczyć się z dzieckiem, jeśli spełnione są warunki ustawowe [2].
Wspólne rozliczenie małżonków – kluczowe warunki
Wspólne rozliczenie podatku PIT przez małżeństwo z dzieckiem możliwe jest wyłącznie wtedy, gdy małżonkowie pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy i obowiązywała wspólność majątkowa [6][10]. Oznacza to, że nawet krótka przerwa w związku małżeńskim wyklucza tę formę rozliczenia.
W tej opcji osoby sumują swoje przychody i dzielą jednolitą podstawę opodatkowania na dwa, co w efekcie pozwala skorzystać z podwójnej kwoty wolnej od podatku, czyli łącznie 60 000 zł za 2024 rok [6]. Mechanizm ten może znacząco obniżyć wysokość podatku zwłaszcza, gdy zarobki poszczególnych osób są nierówne [4].
Rozliczenie samotnego rodzica z dzieckiem
Alternatywą dla wspólnego rozliczenia małżonków jest preferencyjne rozliczenie samotnego rodzica z dzieckiem. Taką możliwość mają osoby rozwiedzione, pozostające w separacji, wdowy, wdowcy oraz osoby, które samotnie wychowują dziecko [2]. Warunkiem jest faktyczne sprawowanie samodzielnej opieki bez udziału drugiego rodzica.
Od 1 lipca 2022 roku przywrócono preferencyjne rozliczenia dla tej grupy – rozwiązanie to zostało wcześniej zlikwidowane ustawą i ponownie przywrócone w odpowiedzi na postulaty społeczne [2]. Kluczowe jest nie tylko formalne, ale rzeczywiste samotne wychowywanie dziecka [5].
Warunki i limity dochodów dziecka
Aby móc skorzystać z wspólnego rozliczenia samotnego rodzica z dzieckiem konieczne jest, by dziecko było małoletnie, ewentualnie uczyło się do 25. roku życia, przy czym jego roczne dochody nie mogą przekroczyć 21 371,52 zł za 2024 rok [3][5]. Przekroczenie tego limitu pozbawia prawa do preferencji.
W przypadku dziecka z niepełnosprawnością kryteria wiekowe lub limit dochodowy mogą nie mieć zastosowania względem niektórych typów dochodów zwolnionych z podatku, takich jak stypendia, odsetki i renty [5]. Zarówno przy wspólnym rozliczeniu małżeństw, jak i samotnych rodziców decydująca pozostaje relacja dochodów – zarobki dziecka są czynnikiem determinującym dostępność ulgi.
Proces wyboru najlepszego rozliczenia PIT
Małżeństwo z dzieckiem powinno rozpocząć od weryfikacji, czy spełnia warunki niezbędne do wspólnego rozliczenia: trwania małżeństwa przez cały rok podatkowy i istnienia wspólności majątkowej [6][10]. Następnie należy porównać wysokości dochodów w rodzinie.
Jeśli jeden z małżonków zarabia znacząco mniej lub nie uzyskuje dochodu, wspólne rozliczenie małżonków pozwala na najkorzystniejsze rozliczenie podatkowe i zastosowanie wyższej wspólnej kwoty wolnej od podatku [4][6]. W przypadku rozwodu, separacji albo śmierci jednego partnera rozważane jest rozliczenie samotnego rodzica, które wymaga spełnienia wszystkich wymogów formalnych.
Przy wyborze formy rozliczenia zawsze należy przeanalizować limity dochodowe dziecka oraz sprawdzić aktualne stawki i ulgi podatkowe na dany rok rozliczeniowy [3][7].
Podsumowanie
Małżeństwo z dzieckiem najczęściej korzysta z wspólnego rozliczenia PIT, które przynosi wymierne korzyści podatkowe, o ile spełnione są warunki formalne: trwanie małżeństwa przez cały rok, wspólność majątkowa oraz fakt posiadania dziecka. W alternatywnych sytuacjach rodzic samotnie wychowujący dziecko może skorzystać z odrębnej preferencji podatkowej, pod warunkiem spełnienia limitów dochodów dziecka oraz rzeczywistej samodzielności wychowawczej [2][5].
Wybór jest uzależniony od sytuacji rodzinnej, wysokości zarobków oraz zgodności z warunkami ustawowymi. Prawidłowy wybór formy PIT gwarantuje pełną optymalizację podatków i maksymalne wykorzystanie przewidzianych w przepisach ulg.
Źródła:
- [1] https://www.pitax.pl/wiedza/poradnik-rozliczenia/rozliczenie-z-dzieckiem-jako-osoba-samotnie-wychowujaca/
- [2] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-wspolne-rozliczenie-z-dzieckiem
- [3] https://www.szlachetnapaczka.pl/jedenprocent/artykuly/rozliczenie-pit-z-dzieckiem/
- [4] https://www.e-pity.pl/wspolne-rozliczenie-malzonkow-pit/
- [5] https://www.dkms.pl/faq/wspolne-rozliczenie-z-dzieckiem-w-2025
- [6] https://www.podatnik.info/publikacje/wspolne-rozliczenie-malzonkow-2024-2025-sprawdz-progi-podatkowe,6110d7
- [7] https://www.ifirma.pl/blog/wspolne-rozliczenie-roczne-z-malzonkiem-lub-dzieckiem/
- [8] https://www.pit.pl/malzonkowie-razem/
- [9] https://www.pit.pl/malzonkowie-razem/dochody-dzieci-malzenstwo-i-dzieci-pity-roczne-2017-922715
- [10] https://www.podatki.gov.pl/pit/wspolne-rozliczenie-malzonkow/
KontrolaVATwFirmie.pl to portal dla polskich przedsiębiorców, którzy chcą prowadzić biznes zgodnie z prawem bez zbędnego stresu. Publikujemy praktyczne treści o VAT-ie, księgowości, kadrach, płacach i prawie gospodarczym – sprawdzone przez ekspertów, napisane językiem zrozumiałym dla każdego.