Podatek liniowy to coraz bardziej popularny sposób rozliczania dochodów przedsiębiorców w Polsce. Jego charakterystyka, zasady stosowania oraz korzyści i ograniczenia sprawiają, że jest regularnie rozważany przez osoby prowadzące własną działalność gospodarczą. Poniżej przedstawiamy kluczowe informacje dotyczące tego, kto płaci podatek liniowy i kiedy warto wybrać ten sposób rozliczenia.
Na czym polega podatek liniowy?
Podatek liniowy opiera się na zastosowaniu jednolitej stawki podatku, która wynosi 19% bez względu na wysokość osiąganego dochodu [1][2][5]. Oznacza to, że przedsiębiorca niezależnie od uzyskanych dochodów zawsze zapłaci identyczny procent podatku. To odróżnia tę formę rozliczenia od skali podatkowej, gdzie wraz z rosnącymi dochodami stosowane są wyższe progi podatkowe [1][3].
Podatek liniowy nie uwzględnia progresji podatkowej. Z tego powodu nawet osoby z bardzo wysokimi dochodami nie zapłacą więcej niż 19% podatku od podstawy opodatkowania [1][2][5].
Kolejną charakterystyczną cechą jest brak kwoty wolnej od podatku oraz brak możliwości pomniejszenia podatku o ulgi, takie jak ulga na dzieci czy rozliczenie wspólne z małżonkiem [3][4].
Kto może płacić podatek liniowy?
Z podatku liniowego mogą skorzystać osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, które wybrały tę formę opodatkowania i nie zostały z niej wykluczone przepisami [2][4]. Wykluczenie dotyka osób wykonujących czynności na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w ramach działalności, która na etacie była wykonywana w tym samym roku podatkowym [2][4].
Warto podkreślić, że podatnik nie może jednocześnie korzystać z ryczałtu ewidencjonowanego lub skali podatkowej w odniesieniu do przychodów z tej samej działalności [2][4].
Zasady rozliczania i możliwe odliczenia
Podstawą rozliczenia jest dochód, obliczany jako różnica między przychodami a kosztami ich uzyskania [2][5]. Dochód ten podlega opodatkowaniu według stawki 19%. Przedsiębiorcy korzystający z podatku liniowego mają prawo do odliczenia zapłaconych składek ZUS na ubezpieczenie społeczne, zaliczenia straty podatkowej z ostatnich 5 lat oraz części zapłaconej składki zdrowotnej (do limitu rocznego wynoszącego 12 900 zł w 2025 roku) [2][3][4].
Rozliczenie podatku następuje zwykle w formie zaliczek miesięcznych lub kwartalnych. Ewidencja kosztów i przychodów jest konieczna, co pozwala na bieżąco monitorować wysokość dochodu podlegającego opodatkowaniu [2][5].
Ograniczenia podatku liniowego
Mimo stałej, stosunkowo niskiej stawki podatku istotnym ograniczeniem jest brak kwoty wolnej od podatku. Nawet przy niewielkim dochodzie przedsiębiorca musi zapłacić podatek dochodowy [3]. Inną ważną barierą jest brak możliwości korzystania z ulg podatkowych, takich jak ulga na dzieci, a także brak opcji wspólnego rozliczenia z małżonkiem [3][4].
Te ograniczenia powodują, że podatek liniowy rzadziej wybierają osoby osiągające niskie dochody lub mogące korzystać z preferencyjnych ulg dostępnych przy skali podatkowej [3].
Dodatkowo prawo nakazuje, aby z podatku liniowego nie korzystały osoby wykonujące działalność na rzecz byłego pracodawcy (w zakresie czynności wykonywanych w ramach starego zatrudnienia) [4].
Czy warto wybrać podatek liniowy?
Wybór podatku liniowego jest często korzystny dla osób osiągających wysokie dochody. Wynika to z faktu, że stawka 19% jest atrakcyjniejsza niż drugi próg skali podatkowej (32%), a brak progresji pozwala oszczędzić na podatku przy wysokich przychodach [1][5].
Jednak osoby, które mogłyby skorzystać z ulg, kwoty wolnej od podatku lub osiągają relatywnie niskie dochody, często wybierają skalę podatkową. Brak kwoty wolnej i ulg może bowiem prowadzić do mniej korzystnego ostatecznie wyniku rozliczenia [3][5].
Zawsze przed wyborem tej formy opodatkowania warto dokładnie przeanalizować strukturę kosztów, potencjalne przychody i inne dostępne preferencje podatkowe [5].
Podatek liniowy w porównaniu do innych form opodatkowania
Podatek liniowy uznaje się za rozwiązanie pośrednie między ryczałtem ewidencjonowanym a skalą podatkową. Wymaga prowadzenia pełnej ewidencji kosztów i przychodów, co odróżnia go od ryczałtu, gdzie podatek liczony jest procentowo od przychodu bez pomniejszania o koszty [5]. Natomiast w przeciwieństwie do skali podatkowej na podatku liniowym nie obowiązuje progresja, a stawka pozostaje niezmienna bez względu na dochód [1][5].
W praktyce przedsiębiorcy oszacowują opłacalność podatku liniowego, porównując przewidywaną wysokość podatku, możliwości odliczeń oraz ewentualną utratę prawa do ulg [5].
Podsumowanie
Podatek liniowy jest przeznaczony dla osób prowadzących własną działalność gospodarczą, które nie zostają wykluczone przez przepisy szczególne i oczekują prostego, przewidywalnego rozliczenia podatku dochodowego [2][4]. Jego wybór jest najczęściej korzystny przy wysokich dochodach i niewielkiej liczbie przysługujących ulg. Analiza opłacalności powinna zawsze obejmować indywidualną sytuację podatnika oraz obowiązujące limity i warunki [5].
Źródła:
- [1] https://kik.edu.pl/aktualnosci/podatek-liniowy-aktualna-wiedza-dla-przedsiebiorcow/
- [2] https://iksiegowa.pl/podatek-liniowy-w-2025-roku-w-praktyce/
- [3] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-podatek-liniowy-w-dzialalnosci-gospodarczej-czy-to-sie-oplaca
- [4] https://bizky.ai/blog/podatek-liniowy/
- [5] https://bizky.ai/blog/skala-vs-podatek-liniowy-vs-ryczalt-co-oplaca-sie-b2b-w-2025/
KontrolaVATwFirmie.pl to portal dla polskich przedsiębiorców, którzy chcą prowadzić biznes zgodnie z prawem bez zbędnego stresu. Publikujemy praktyczne treści o VAT-ie, księgowości, kadrach, płacach i prawie gospodarczym – sprawdzone przez ekspertów, napisane językiem zrozumiałym dla każdego.