Niewystawienie faktury przedsiębiorcy może skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi i prawnymi dla przedsiębiorcy. Aby uniknąć kar, należy znać aktualne przepisy oraz zrozumieć mechanizm ich egzekwowania. W poniższym artykule wyjaśniamy, jaka kara grozi za niewystawienie faktury przedsiębiorcy, jakie mogą być skutki takich działań oraz jak zmieniają się zasady wraz z pojawieniem się nowych regulacji takich jak KSeF.
Podstawowe kary za niewystawienie faktury
Niewystawienie faktury uznawane jest za wykroczenie skarbowe. Kluczowa sankcja to grzywna sięgająca do 180 stawek dziennych, zgodnie z art. 62 § 1 Kodeksu Karnego Skarbowego [1][2][7][10]. Wysokość grzywny zależy od dochodów osoby ukaranej oraz jej sytuacji majątkowej [6]. W 2023 roku stawka dzienna wynosiła od 116,33 do 46,533,33 złotych [10]. Z tego powodu maksymalna kara pieniężna za niewystawienie faktury może sięgać nawet 8,376,000 złotych [3][10].
W sytuacji, gdy transakcja jest znacząca lub celowo zatajona, czyn może zostać zakwalifikowany jako przestępstwo skarbowe, co zwiększa maksymalną sankcję grzywny nawet do 720 stawek dziennych [3]. Przy szczególnie rażących naruszeniach, kara za nierzetelne wystawienie dokumentu może objąć dodatkowo karę pozbawienia wolności trwającą nie krócej niż jeden rok [1][2].
Szczegóły dotyczące procesu nakładania kary
O wysokości grzywny decydują organy podatkowe, biorąc pod uwagę indywidualne okoliczności, takie jak wysokość dochodu, warunki osobiste oraz majątkowe sprawcy [6]. W przypadku ujawnienia błędu lub niewystawienia dokumentu istnieje możliwość wszczęcia postępowania wyjaśniającego, a następnie nałożenia sankcji. Kluczowe jest, że przy wyznaczaniu stawek dziennych brane są pod uwagę realne możliwości finansowe przedsiębiorcy, co wpływa na ostateczną kwotę grzywny [6].
Jeśli w wyniku niewystawienia faktury wystąpią poważniejsze skutki finansowe lub podatkowe, organy mogą zakwalifikować czyn jako przestępstwo gospodarcze i nałożyć drastycznie wyższą karę [3]. Dodatkowo nierzetelne wystawienie faktury (np. zawyżenie kwoty czy błędy merytoryczne) może wiązać się z karą do 720 stawek dziennych oraz, w przypadku rażących naruszeń, grozić karą więzienia [1][2].
Wpływ nowoczesnych regulacji – Krajowy System e-Faktur (KSeF)
Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zmienia zasady wystawiania i przechowywania faktur [4][6]. System ten automatyzuje kontrolę nad dokumentacją przedsiębiorców, co oznacza większą wykrywalność naruszeń oraz szybsze wyciąganie konsekwencji wobec firm, które nie realizują obowiązku wystawiania faktur zgodnie z prawem. KSeF wprowadza również osobne kary związane z wadliwym lub nierzetelnym wystawieniem dokumentów do systemu.
Kara za nierzetelnie wystawioną fakturę w KSeF może sięgać nawet do 100% kwoty podatku VAT lub 18,70% wartości transakcji [6]. Nowe regulacje wymuszają większą dokładność i szybkie reagowanie w zakresie dokumentowania sprzedaży oraz reporting do systemu, minimalizując ryzyko pomyłek i ukrywania transakcji [4][9].
Konsekwencje podatkowe i wizerunkowe dla przedsiębiorcy
Niewystawienie faktury może prowadzić do poważnych komplikacji księgowych oraz negatywnie wpłynąć na reputację firmy [2]. Taki stan rzeczy utrudnia prawidłową ewidencję przychodów, co ma konsekwencje nie tylko finansowe, ale również podatkowe. Firmy zmagające się z częstymi uchybieniami przy wystawianiu faktur mogą liczyć się z częstszymi kontrolami oraz utratą wiarygodności w oczach kontrahentów.
Dodatkowo brak dokumentów potwierdzających transakcje naraża przedsiębiorcę na trudności w udowodnieniu prawidłowości rozliczeń wobec organów podatkowych, co może prowadzić do naliczenia dodatkowych sankcji z tytułu nierzetelnego prowadzenia ksiąg podatkowych [6][8].
Zarządzanie ryzykiem – jak uniknąć kary za niewystawienie faktury
Aby zminimalizować ryzyko związane z niewystawieniem faktury, przedsiębiorcy powinni wdrożyć skuteczne systemy kontroli i nadzoru nad procesem fakturowania [6]. Regularne szkolenia pracowników, automatyzacja procesów księgowych oraz korzystanie z nowoczesnych systemów informatycznych pomagają ograniczyć liczbę pomyłek oraz przypadków niewystawienia wymaganej dokumentacji.
W kontekście zmian wprowadzonych przez KSeF, kluczowe staje się szybkie dostosowanie firm do nowych wymogów prawnych, w tym terminowego i rzetelnego wprowadzania faktur do systemu. Każda nieprawidłowość naraża przedsiębiorcę na poważne sankcje zarówno finansowe, jak i wizerunkowe, co podkreśla wagę systematycznego zarządzania ryzykiem w tym obszarze [4][6].
Podsumowanie
Kara za niewystawienie faktury przedsiębiorcy może być bardzo dotkliwa – sięga do 180 stawek dziennych, a w poważniejszych przypadkach nawet do 720 stawek oraz pozbawienia wolności [1][2][3][7][10]. Przepisy są restrykcyjne, a nowoczesne systemy takie jak KSeF umożliwiają szybsze wykrywanie nieprawidłowości i nakładanie sankcji. Grzywna jest ustalana na podstawie indywidualnych warunków majątkowych, a jej kwota w skrajnych przypadkach przekracza 8 milionów złotych [10]. Przedsiębiorcy powinni wdrożyć systemy kontroli aby chronić się przed tego typu ryzykiem i zapewnić zgodność prowadzonej działalności z prawem.
Źródła:
- [1] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-nierzetelne-wystawienie-faktury-a-ksef
- [2] https://kancelaria-skarbiec.pl/prawo/prawo-karne-skarbowe-i-gospodarcze/zarzuty-najczesciej-stawiane-przedsiebiorcom/niewystawienie-faktury-albo-rachunku-nierzetelne-faktury-art-62-kks/
- [3] https://www.adwokat-szymczyk.pl/przestepstwo-niewystawienia-faktury-rachunku.html
- [4] https://pomoc.infakt.pl/hc/pl/articles/29188914883090-W-jakich-sytuacjach-przedsi%C4%99biorca-mo%C5%BCe-dosta%C4%87-kar%C4%99-w-KSeF
- [6] https://www.mddp-outsourcing.pl/nierzetelnie-wystawiona-faktura-jakie-niesie-konsekwencje-dla-twojej-firmy/
- [7] https://e-deklaracje.pl/jakie-sa-kary-za-bledne-wystawienie-lub-niewystawienie-faktur/
- [8] https://www.ifirma.pl/blog/faktura-nie-wystawiona-w-terminie-co-robic/
- [9] https://zorius.pl/ksef/konsekwencje-niewystawienia-faktury-przez-ksef/
- [10] https://legality.com.pl/niewystawienie-faktury-art-62-%C2%A7-1-kks/

KontrolaVATwFirmie.pl to portal dla polskich przedsiębiorców, którzy chcą prowadzić biznes zgodnie z prawem bez zbędnego stresu. Publikujemy praktyczne treści o VAT-ie, księgowości, kadrach, płacach i prawie gospodarczym – sprawdzone przez ekspertów, napisane językiem zrozumiałym dla każdego.
